در حالی که مسدود کردن سایتهای ضد اخلاقی و سیاسی در ایران همچنان یکی از موضوعات روز است، گزارشها حکایت از آن دارد که روحانیون ایرانی سعی دارند تا با این وسیله به معرفی و ترویج دین بپردازند.
روزنامه دنیای اقتصاد با چاپ گزارشی تحت عنوان «تکنولوژی در کنار دین»( به قلم علی پرند)، به وضعیت بهرهگیری روحانیون ایرانی از اینترنت پرداخته و نوشته است که روحانیان از اینترنت دفاع میکنند.
این در حالی است که از دو ماه پیش دولت برنامهای را برای مسدود کردن برخی سایتهای ضد اخلاقی و سیاسی به اجرا در آورده است.
به نوشته این روزنامه برخی اعتقاد دارند امروز اینترنت لازمه ترویج دین، مذهب و فرهنگ است.
محمدرضا آقا میری مدیر موسسه تحقیقاتی و ارتباطی تبیان در قم میگوید: " توسعه و ترویج دین، مذهب و فرهنگ با اینترنت لازم است و با توجه به لزوم جهانی شدن دین اسلام، عدم استفاده از این ابزار، خسارتهای عظیمی در پی خواهد داشت."
به گفته آقامیری اینترنت حاصل تلاش و دانش صنعتی و تکنیکی غرب است که به رایگان در اختیار ما قرار گرفته است.
وی میگوید: "استفاده از این ابزار فوقالعاده، برد صدای ما را چندین هزار برابر خواهد کرد و مزایای اینترنت بدون توجه به مضرات آن، بسیار برجسته و غیرقابل چشم پوشی است."
ارتباط با علما مدیر موسسه تبیان با ضروری خواندن بکار گیری از اینترنت برای ترویج مکتب اهل بیت و مذهب اسلام میگوید:" این وسیله امتیاز فوقالعادهای نسبت به سایر وسایل ارتباطی دارد و با این وسیله ارتباط علمای دینی و مردم بیشتر خواهد شد."
وی توضیح میدهد:" مردم به راحتی با تماس غیرمستقیم از طریق مراجعه به سایت علمای دینی میتوانند پاسخ تمامی سئوالات شخصی خود را که قبلا وجود حیا مانعی برای مراجعه آن محسوب میشد به بهترین شکل دریافت کنند."
آقای آقامیری سایت آیتالله فاضل لنکرانی را مثال میآورد و میگوید:" از طریق این سایت در عرض چند ماه به 6 هزار سئوال اینترنتی پاسخ داده شد که قطعا در صورت عدم استفاده از اینترنت این تعداد به 100 سئوال کاهش مییافت."
وی همچنین اضافه میکند: " تا پیش از این، تدریس در کلاس درس به 5 یا 10 نفر خلاصه میشد و این در حالی است که با استفاده از این فناوری، این رقم به صدها برابر افزایش پیدا کرده است."
نرمافزارهای اسلامی روحانیون قم و مشهد توجه ویژهای به اینترنت دارند و اولین مرکز اینترنتی و کامپیوتری قم با عنوان مرکز تحقیقات و علوم کامپیوتر در سال 1367 تاسیس شد.
با گسترش اینترنت روحانیون با تولید نرمافزارهای اسلامی وقرآنی فعالیت خود را گسترش دادند و از سال 76 اطلاعات حوزه علمیه بر روی اینترنت قرار گرفت.
گسترش اینترنت و کامپیوتر در حوزههای علمیه را میتوان در نمایشگاههای اختصاصی و نمایشگاههای بزرگی که در تهران و شهرهای دیگر بر پا میشوند، مشاهده کرد.
اکثر نمایشگاههای اطلاعرسانی و کامپیوتر سالنهای ویژهای را به نرمافزارهای کامپیوتری اسلامی اختصاص میدهند که به وسیله روحانیون تهیه شده است.
مدیر موسسه تحقیقاتی تبیان سرعت رشد استفاده حوزه علمیه از اینترنت را غیرقابل تصور عنوان کرده و میگوید: " تا دو سال قبل از مجموع 40 هزار روحانی تنها 5هزار نفر از کامپیوتر شخصی بهره میبردند و این رقم امروز قطعا به دو برابر افزایش پیدا کرده است."
وی میگوید: "سایت الحرین که یک سایت خبری مطرح به زبان عربی است به وسیله یکی از طلاب ایجاد شده است."
تحول در اجتهاد برخی از روحانیون اعتقاد دارند که استفاده از اینترنت بسیاری از مبانی اجتهادی و کارشناسی فقهی را متحول کرده است.
ایسنا به نقل از طه هاشمی عضو هیات مدیره دفتر تبلیغات اسلامی قم نوشته است: " استفاده از اینترنت بسیاری از مبانی اجتهادی و نظرات کارشناسی فقهی را متحول کرده است."
آقای هاشمی در توضیح این نکته میگوید: به هر میزان دسترسی پژوهشگر به منابع اینترنتی بیشتر باشد، به همان میزان نظریه و فتوای وی جامعتر و کاملتر خواهد شد و این تغییر و تحول در نظرات علمایی که با بررسی متون مختلف به فتوایی دست پیدا کرده اند، کاملا محسوس است."
به گفته آقای هاشمی آموزشهای کاربردی فناوری اطلاعات از مدتها پیش در حوزه علمیه آغاز شده است و بسیاری از روحانیون که در رشتههای مختلف سختافزاری و نرمافزاری و ریاضی تحصیل کردهاند، در این زمینه همکاری میکنند و کمتر طلبهای است که دغدغه استفاده از این ابزار و تلاش برای فراگیری آن را در خود احساس نکند.
حجتالاسلام مرتضی شیرازی مدیر انجمن ISP های خراسان میگوید:" وجود پیشفرضها در استفاده از اینترنت ایجاب میکند تا در باب فعالیتهای دینی نوعی انعطافپذیری در بیان فرهنگ اسلامی و جلوهدادن آن برای نسل جوان و متناسب با کاربران به وجود آید."
آقای شیرازی با اشاره به ویژگیهای سایتهای اینترنتی میگوید: "استفاده از نظرات خبرگان دینی که تسلط کافی در زمینه پاسخگویی به مسائل مختلف را در اتاقکهای چت را داشته باشند در جهت فعالیتهای دینی میتواند مورد توجه قرار گیرد."
حمایت دولتی با وجود تغییر نگرشها و فعالیتهایی که در زمینه اینترنت در حیطه مذهب صورت گرفته، برخی عقیده دارند که حمایتهای دولتی در این زمینه کافی نیست.
اکثر سایتهای اسلامی به صورت خصوصی اداره میشوند و دولت از آنها حمایت کافی نمیکند. معاون بنیاد علوم و معارف اسلامی ایسنا به نقل از وحید شاهآبادی معاون بنیاد علوم و معارف اسلامی نوشته است: "اکثر سایتهای اسلامی به صورت خصوصی اداره میشوند و دولت از آنها حمایت کافی نمیکند."
آقای شاهآبادی مسئولان را مخاطب قرار می دهد و می پرسد: "چرا اقدامات کافی برای اشاعه فرهنگ اسلامی از طریق اینترنت در مقایسه با اقدامات تخریبی آن بر روی اعتقادات جوانان، انجام نگرفته است."
نصرالله جهانگرد دبیر شورای عالی اطلاع رسانی کشور میگوید:" با فراهم شدن فضای جدید گفتگو در اینترنت کسانی در این عرصه برنده خواهند شد که به تولید بیشتر و عرضه دانش و اطلاعات میپردازند."
آقای جهانگرد تاکید میکند:" شرایطی فراهم شده تا پیام دین اسلام به سراسر جهان رسانده شود."
به گفته آقای جهانگرد، شهر قم از پرتحرکترین بازارهای اینترنتی کشور است که از نظر توسعه منابع اسلامی و شیعی بسیار خوب عمل کرده است.
دبیرشورای اطلاعرسانی گستردگی سایتهای اسلامی در ایران را بسیار خوب توصیف میکند و میگوید: "این منابع بیشتر از منابع علمی و اجتماعی وارد حوزه دیجیتال شدهاند و انجام سئوال و جواب اینترنتی فقهی از طریق سایتهای مراجع، در حال افزایش است و جزء بخشهای موفق کشور در زمینه استفاده از اینترنت محسوب میشود."