عطرهای فضایی

با روشهای جدیدی نوعی از گلهای زمینی را با فضا پیما به فضا می فرستند و از آن، عطر و رایحه ای جدید که با نوع زمینی آن تفاوت دارد تولید می کنند. تولید کنندگان عطر و ادکلن در جست و جوی عطرها و رایحه های جدید به فضا می روند.  عطر " Zen " تولید شرکت ژاپنی شیزاید و دارای ویژگیهای متفاوت از عطرها و رایحه های زمینی است. این عطر از گل رزی که در سال 1998 با شاتل فضایی ناسا به فضا فرستاده شد، تهیه شده است. این گل در حالت بی وزنی در فضا رایحه و عطری متفاوت از آنچه در زمین داشت از خود متصاعد کرد. مــحـــقــقــــــان و کـــــارشــنــاســان تــــولــیــــد عـــــطـــــر در مـــــرکــــز (IFF (International Flavors & Fragrances ترکیبات دقیق این عطر را مورد آنالیز و ویژگی اش را بر روی زمین مورد بررسی قرار دادند. گلها رایحه ها و عطرهای جذب کننده حشرات در فضا منتشر می کنند، بدین وسیله به کمک حشرات گرده هایشان به محیط اطراف انتقال می یابد. هر گلی عطر و رایحه مخصوص خود را دارد که منشا آن ترکیبات روغنی معطرش است. این روغنهای معطر که از مدتها قبل مورد توجه تولید کنندگان عطر و ادکلن بوده اند، در الکل حل و در دمای اتاق تبخیر می شوند. محیط زیست نیز تاثیر بسزایی در زمان، چگونگی و شدت تولید ماده عطری یک گیاه دارد. دما، نور، رطوبت و سن گل جزء فاکتورها و عوامل تعیین کننده در تولید ماده عطری هستند. آیا نیروی جاذبه زمین نیز در این مورد نقش دارد؟ این سوال را محققان IFF زمانی که برای اولین بار در سال 1998 گل رزی به نام "Overnight Scentsation" به فضا منتقل شد، مطرح کردند. این نوع گل رز به خاطر تولید شدید عطر و رایحه و رشد کم از دیگر انواع، بیشتر شناخته شده است. این گل در یک گلخانه کوچک فضایی قرار گرفت و در سال 1998 به فضا پرتاب شد. عطری که این گل رز در فضا و حالت بی وزنی از خود متصاعد کرد، دارای ویژگی و خصوصیات متفاوت از عطرها و رایحه های زمینی بود. برای تشخیص ویژگی این عطر فضایی و نوع رایحه آن، فضانوردان با استفاده از سوزنهای جاذب مخصوصی اسانس این گل را گرفتند. این سوزنها آغشته به حلال مخصوص بود که سوزن را مرطوب نگه می داشت و اسانس به دست آمده را به خود جذب می کرد، به طوری که تا بازگشت به زمین این مواد معطر سر سوزن باقی می ماند. در بازگشت به زمین، شیمیدانان مرکز IFF به کمک طیف سنجهای دقیق و کروماتوگرافی گازها توانستند ترکیب دقیق این مواد عطری را مشخص کنند. محققان تقریباً 200 ماده مختلف با غلظتها و تراکمهای متفاوت یافتند. با کمک نتایج به دست آمده محققان توانستند در آزمایشگاه اولین عطر فضایی را تولید کنند. مدیر مرکز تحقیقاتی IFF با خوشحالی زاید الوصفی اعلام کرد که این عطر در نوع خود بی نظیر است و در هیچ جای این کره خاکی یافت نمی شود. در پرواز بعدی شاتل فضایی ناسا که برای 16 ژانویه 2003 برنامه ریزی شده است، گلهای جدیدی به فضا فرستاده می شوند. قرار است در این پرواز اثرات متقابل یک گل رز و یک نوع گل برنج آسیایی در گلخانه شاتل بر روی هم، مورد بررسی قرار گیرد. گیاهان به هنگام تماس با هم عطرهایی از خود تولید می کنند. حــالا ایــن ســـوال مــطــرح است که آیــا چـنـین عطر خارق العاده ای در فضا و در حالت بی وزنی تولید خواهد شد..